Nederland kent een structureel en omvangrijk tekort aan huisartsen. Uit cijfers van onderzoeksinstituut Nivel blijkt dat bijna een derde van alle huisartspraktijken in ons land momenteel kampt met een personeelstekort. Niet enkel in de buitenregio’s, maar ook in andere delen van Nederland kunnen patiënten daardoor niet meer rekenen op benodigde zorg. Een belangrijke oorzaak hierin is de hoge werkdruk die mede is ontstaan door de bezuinigingen op de GGZ, jeugdzorg en het sluiten van verzorgingshuizen. Maar ook slechthorendheid speelt voor sommige huisartsen een grote rol.
Perceptieve slechthorendheid
Het takenpakket van een huisarts is de afgelopen jaren enorm uitgebreid, terwijl men slechts de helft van alle gewerkte uren kan besteden aan contact met patiënten. De rest van de tijd wordt opgevuld met administratieve werkzaamheden en patiëntgebonden activiteiten. Daardoor is het lastig om praktijkopvolging of -uitbreiding te vinden.
Sommige huisartsen kampen tegelijkertijd met slechthorendheid. Zij behoren tot de op dit moment ongeveer 1 miljoen tellende Nederlanders met perceptieve slechthorendheid. Deze vorm van slechthorendheid wordt veroorzaakt door schade aan het binnenoor. Werknemers met perceptieve slechthorendheid krijgen momenteel niet de zorg die zij nodig hebben om goed mee te komen in de maatschappij, laat staan om volledig te kunnen functioneren in hun werk.
Passende hoorzorg
Door beperkte voorlichting is het voor veel mensen met perceptieve slechthorendheid lastig om te vragen om de zorg die zij nodig hebben. Veelal gaat aangeboden hoorzorg niet verder dan een hoortoestel. De toename van het aantal slechthorenden en de gevolgen daarvan in het dagelijkse leven vormen een groeiend maatschappelijk probleem. Met passende hoorzorg voor o.a. huisartsen kunnen we dit probleem verhelpen. Een mooi voorbeeld spreekt uit de review die wij van huisarts Minke ontvingen. Zij schrijft het volgende:
“Ik ben slechthorend en jammer genoeg neemt mijn gehoorverlies langzaam toe. Ongeveer vijf jaar geleden lukte het me niet meer om met alleen gehoorapparaten mijn werk als huisarts te doen. Ik heb toen een Roger pen en vier tafelmicrofoons gekregen: een grote verbetering. Helaas ging mijn gehoor nog verder achteruit. Ik raakte gedeeltelijk arbeidsongeschikt doordat ik niet meer kon bellen en daardoor ook geen diensten meer kon draaien. Ik kon geen vergaderingen en nascholingen meer volgen omdat ik, ook met mijn soloapparatuur, bij bijeenkomsten van meer dan vier mensen de deelnemers niet goed meer kon verstaan. Visites aan huis bij erg zieke of zwakke mensen die zacht praten werd een groot probleem. Als huisarts heb je bij hen geregeld emotionele gesprekken, waarbij het extra vervelend is als je iemand drie keer moet vragen iets te herhalen om vervolgens aan de familie te moeten vragen of zij het wel hebben verstaan.
Door mijn slechthorendheid ontstond er risico op vergissingen door slecht verstaan en kostte mijn spreekuur me zoveel luisterinspanning dat ik oververmoeid en overbelast raakte. Ik dreigde mijn registratie als huisarts kwijt te raken omdat je hiervoor verplicht bent diensten te doen en nascholingen te volgen.
Mijn arbeidsongeschiktheid had veel impact. Natuurlijk op mij, maar ook op de praktijk en de huisartsengroep waarmee wij samenwerken. Dit komt omdat er landelijk, en zeker in onze regio, een groot tekort aan huisartsen is en ik daardoor geen waarnemer kon vinden. Het gaf overbelasting van mijn collega’s, die al onder grote druk staan. Ik vreesde daarom voor een domino-effect waarbij meer collega’s uit zouden vallen, te beginnen met mijn directe collega in de praktijk. Als ik mijn registratie kwijt zou raken, is het onwaarschijnlijk dat er voor mij een nieuwe praktijkhouder te vinden zou zijn. Dit heeft natuurlijk gevolgen voor de beschikbaarheid van huisartsenzorg in de omgeving.
Via mijn audicien kwam ik in contact met PlanPlan. Ik heb met Andrea een intake gesprek gehad en tot mijn opluchting waren er toch opties om mijn hoorproblemen op te lossen. Guido kwam langs om een proef te doen met hun microfoonsysteem, waarbij er drie microfoons op mijn bureau stonden en er één boven mijn onderzoekbank hing. De test gaf een enorme verbetering voor de verstaanbaarheid en de luisterinspanning. We hebben ook een test gedaan met een overleg met zes personen en ook dat was nu goed te volgen voor mij, in tegenstelling tot de situatie daarvoor.
Wij leiden in onze praktijk huisartsen op. De huisarts in opleiding (AIOS) zit afwisselend in twee kamers. Na een consult van de AIOS moet ik er steeds even heen om mee te kijken en het beleid te bespreken. In deze twee kamers zijn daarom ook twee microfoons geplaatst, welke ook gekoppeld konden worden met het systeem van de praktijktelefoon.
Om de oplossingen van PlanPlan nog breder in te kunnen zetten hebben we een proef gedaan met het mobiele microfoonsysteem op een tweedaagse nascholing. Dit systeem heeft acht microfoons waarvan er twee om de hals van sprekers gehangen worden. De andere zes werden verdeeld over de tafels van de cursisten. In totaal waren er 16 deelnemers. Het was een openbaring voor mij; ik heb praktisch alles kunnen verstaan en was niet totaal uitgeput na de scholing, wat normaal wel het geval was. De geluidskwaliteit is veel beter dan dat van de tafelmicrofoons en ik had veel minder last van contactgeluiden (tikken op tafel, roeren in kopjes, e.d.). Ik heb in geen jaren zo goed een nascholing kunnen volgen en merkte ook dat ik eindelijk weer actief mee kon doen, omdat ik de andere deelnemers kon verstaan. Ook bij mijn medecursisten viel mijn actievere participatie op.
Het mobiele microfoonsysteem hebben we daarna nog uitgeprobeerd op de huisartsenpost, met name om te zien of het lukte om de telefoon te koppelen zodat ik daar weer kan bellen en gebeld kan worden. PlanPlan kon mij ook een trilwekker leveren die mij wekt als ik gebeld wordt. Deze werkt op batterijen, zodat ik die mee kan nemen naar de nachtdiensten op de huisartsenpost.
De volgende horde was om, nadat het Audiologisch Centrum het plan had goedgekeurd, het geheel vergoed te krijgen door de zorgverzekeraar Dat kostte nog wel wat tijd, telefoontjes, brieven en aandringen maar is uiteindelijk gelukt.
Een auditieve microfoon helpt Minke in haar huisartspraktijk, zowel op haar bureau als boven haar onderzoeksbank
Inmiddels is het hele systeem geïnstalleerd. Er staan drie mooie kleine microfoontjes op mijn bureau en er hangt er één boven de onderzoeksbank. Bij veel bijgeluiden, van bijvoorbeeld spelende kinderen, kan ik de microfoons afzonderlijk aan of uit doen. Mijn patiënten reageren eigenlijk altijd positief. Sommige mensen vragen of ze opgenomen worden of vragen zich af of dit een persconferentie is. Als ik het uitleg zijn ze zonder uitzondering enthousiast: “O, wat geweldig dat dit kan! Wat mooi, wat handig zeg!”
Ook in de andere spreekkamers kan ik gebruik maken van het systeem en de mobiele set voldoet goed. Ik heb er nu verschillende nascholingen mee gevolgd. Het vereist wel dat ik iets eerder kom om alles neer te zetten en ik moet aan het begin altijd even uitleg geven. Dat vond ik eerst wel wat confronterend, maar ondertussen ben ik er aan gewend. Ik ga er weer met plezier op af!
Wat ik gedurende het hele proces erg prettig vond is dat Andrea en Guido echt voor de meest ideale oplossing gaan en geen genoegen nemen met minder. Ze luisterden goed naar de problemen en obstakels die ik ervoer, dachten constructief mee en zochten dan naar een oplossing. Ik ben ontzettend blij met de hulpmiddelen die ik tot mijn beschikking heb gekregen. Natuurlijk blijf ik slechthorend, maar ik kan mijn werkzaamheden weer uitvoeren en ben een stuk minder vermoeid aan het einde van mijn werkdag!”
Binnen PlanPlan streven wij naar passende hoorzorg voor iedereen. In de praktijk richten wij ons op oplossingen voor de individuele werkplek en/of inclusie voor doven en slechthorenden. Luisteren, horen én verstaan, daar draait het om in ons vak. Ben of ken jij iemand met moeite om anderen te verstaan tijdens werkzaamheden. Neem gerust contact met ons op. We komen graag eens vrijblijvend bij je langs om de mogelijkheden te bespreken.