Met een gehoorbeperking les geven. Het lijkt haast onmogelijk. Toch heeft slechthorende leerkracht Sanne Paats nooit getwijfeld om haar droombaan na te jagen. Sterker nog: haar beperking heeft haar juist gesterkt en gemotiveerd om door te zetten. Inmiddels staat ze voor de klas op een school voor speciaal basisonderwijs (SBO). Met plezier én veel trots.
Van laboratorium naar klaslokaal
Sanne’s reis naar het onderwijs was niet rechtlijnig. Ze begon haar carrière op het laboratorium van het Wilhelmina Kinderziekenhuis in Utrecht, waar ze na haar opleiding jarenlang werkte. Naarmate ze ouder werd, begon er iets te knagen. “Hoe langer ik in het lab werkte, hoe meer ik besefte dat ik het contact met mensen – en vooral met kinderen – miste,” vertelt Sanne. Haar werk bestond vooral uit handmatige acties en denkwerk. Wat ze echt wilde, was iets betekenen voor een ander.
Dertien jaar geleden zette Sanne daarin de eerste stap: ze meldde zich aan voor een deeltijd PABO-opleiding. Een intensieve periode volgde, waarin Sanne werk, studie, stage en avondopleiding combineerde. Toen ze zwanger werd, bleek de combinatie te zwaar en moest ze haar studie tijdelijk stopzetten. Diep van binnen gaf ze nooit haar droom op om ooit weer voor de klas te staan.
Doorbraak tijdens pandemie
Het moment om deze droom nieuw leven in te blazen, ontstond tijdens de coronapandemie. Sanne werkte al langer met minder voldoening op het lab en voelde dat ze was uitgeleerd. “Het vele thuiswerken liet mij inzien hoeveel ik het contact met anderen miste.” Een opleiding verpleegkunde leek haar leuk. Maar de PABO? Die bleef haar het meeste interesseren. Ze besloot als zij-instromer opnieuw de sprong te wagen. “Een pittig traject, twee jaar lang,” vertelt Sanne. “Met drie dagen werken, één avond college en zelfstudie tussendoor, was ik constant mijn tijd aan het verdelen. Ik voelde vaak een schuldgevoel. Richting mijn man, kinderen en hond.”
Haar flinke doorzettingsvermogen loonde. In de zomer van 2024 studeerde Sanne niet alleen af, maar kreeg ze ook de kans om te blijven werken op haar ‘lerende werkplek’. “Ook komend schooljaar sta ik weer voor groep vier,” zegt ze met grote trots.
Uitdagingen overwonnen
Toch brengt lesgeven de nodige uitdagingen met zich mee. Sanne is vanaf haar geboorte slechthorend. “43 jaar verder weet ik heel goed wat ik moet doen om anderen duidelijk te verstaan.” Tijdens het eerste werkjaar als leerkracht kwam ze er echter achter dat haar gehoorverlies haar soms belemmerde. “De communicatie met de kinderen was soms lastig, vooral als ze zachtjes spraken of onderling praatten. Het kostte me veel energie en gaf me het gevoel dat ik achter de feiten aan liep, omdat ik niet alles meekreeg of iets pas later hoorde.”
Gelukkig krijgt ze hulp vanuit onverwachte hoek. Eveline Brouwers, adjunct-directeur van De Stuifheuvel (de school waar Sanne werkt), werd door een buurvrouw en tevens audicien gewezen op de mogelijkheden van een communicatiesysteem met microfoons – speciaal voor in de klas. “Het verschil is enorm. Ik kan de kinderen beter verstaan, zonder dat ik vaker moet vragen wat ze zeggen. Ook hun onderlinge communicatie krijg ik nu beter mee. Daardoor sta ik zekerder en met meer energie voor de klas.”
Communicatiesysteem als steunpilaar
Het communicatiesysteem heeft Sanne’s werk als leerkracht aanzienlijk verbeterd. Met behulp van een afstandsbediening kan ze eenvoudig kiezen welke microfoontjes aan staan. “Als ik klassikaal lesgeef en weet dat een leerling zacht praat, schakel ik slechts één microfoon in om het geluid te versterken. Wanneer de kinderen vrij spelen, zet ik het systeem uit en draai ik eventueel mijn hoortoestellen zachter om even rust te krijgen. Zo kan ik mijn werkdag goed volhouden. Het systeem is ondersteunend en maakt de communicatie tijdens mijn werk makkelijker. Op het laboratorium werkte ik van 7.30 uur tot 16.00 uur, met een vaste pauze. Nu sta ik de hele dag ‘aan’. Het voelt als tien keer harder werken, maar is ook minstens tien keer leuker.”
Dromen najagen
De keuze voor een SBO-school is door Sanne heel bewust genomen. De kleinere klassen zijn minder gehorig en een stuk overzichtelijker. “Met 12 leerlingen in mijn klas kan ik beter inspelen op hun behoeften, en zij op de mijne. Ze weten dat ik slechthorend ben en houden daar rekening mee. We houden rekening met elkaars beperking.” Sanne heeft er bovendien altijd in geloofd dat je je dromen waar kunt maken, met of zonder beperking. “Dat wil ik anderen, vooral mijn leerlingen, graag meegeven. Denk in mogelijkheden in plaats van in beperkingen. Bij de Stuifheuvel bewijzen ze dat het kan.”
Een veilige plek voor iedereen
Als leerkracht op een SBO-school zit Sanne overduidelijk op haar plek. Ze was zelf ooit een kind dat extra begeleiding nodig had en begrijpt daardoor als geen ander hoe belangrijk een veilige leeromgeving is. “Ik wil mijn leerlingen laten zien dat je je niet hoeft tegen te laten houden door beperkingen. Doe het gewoon, op jouw tempo en jouw manier. Dat ik dat mag meegeven aan een nieuwe generatie, is voor mij een extra drijfveer.”
Goed werkgeverschap
De steun die Sanne vanuit haar werkgever krijgt, is een belangrijke factor in haar succes. “Het initiatief voor het communicatiesysteem kwam vanuit de school, zelfs toen ik nog lerend werkende was. Het gaf me het gevoel dat ze goed voor mij willen zorgen. Twee collega’s met gehoorverlies hebben een vergelijkbaar communicatiesysteem in hun klas. Natuurlijk is het afgestemd op ieders hoorsituatie, maar ook zij hebben veel baat bij het systeem.”
Adjunct-directeur Eveline ziet haar rol als vanzelfsprekend: “Zorg goed voor je personeel, het is je kostbaarste bezit. Als techniek kan voorkomen dat leerkrachten (over)vermoeid raken, is dit het minste wat je als school kunt doen. En ben je benieuwd hoe het werkt? Kom gerust eens bij ons langs.”
Zaadje voor de toekomst
En Sanne? Zij hoopt dat ze niet alleen herinnerd zal worden als een enorm lieve juf, maar vooral als iemand die haar leerlingen heeft laten zien dat dromen werkelijkheid kunnen worden. Oók als je een (gehoor)beperking hebt. “Ik zie mijn slechthorendheid als kracht. Dromen najagen, dat is wat ik zal blijven doen.”
Ben of ken jij iemand met moeite om anderen te verstaan tijdens werkzaamheden? Neem dan gerust contact met ons op. We komen graag eens bij je langs om de mogelijkheden te bespreken.