Advies en maatwerk op het gebied van horen en verstaan

Beter verstaan in de klas

Herkent u dit?

  • Ik versta de leerlingen achterin het lokaal niet
  • Bij geroezemoes versta ik mijn leerlingen al helemaal niet
  • Tijdens een toets versta ik een fluisterende vraag niet
  • Ik reageer niet altijd op de gestelde vraag, dat maakt mij onzeker
  • Door mijn gehoorverlies heb ik het gevoel een minder leuke leerkracht te zijn
  • Na een werkdag ben ik ernstig vermoeid

Wij denken graag met u mee over passende hooroplossingen voor in de klas.

 

Akoestische oplossingen

Het klaslokaal is een uitdagende luistersituatie. Geluidsabsorberende materialen zorgen ervoor dat hinderlijke geluiden minder nadrukkelijk aanwezig zijn. Dat maakt het geluid in deze ruimte bovendien aangenamer.

Om voor u een optimale werkplek in de klas te garanderen, combineren wij praktische toepassingen en techniek. Hierdoor ontstaan vaak meerdere hooroplossingen. Wij onderzoeken uw geluidsomgeving en meten onder andere de hoeveelheid nagalm op uw werkplek. Aan de hand daarvan bespreken we oplossingen voor geluidsisolatie en akoestiek. Ook zorgen we ervoor dat contactgeluiden zoveel als mogelijk worden vermeden.

 

Communicatiesysteem met microfoontjes in de klas

Met een communicatiesysteem op maat kunt u – door de inzet van meerdere microfoontjes – leerlingen weer goed verstaan. Ongeacht of het rumoerig is in de klas of leerlingen ver van u af zitten. We geven u graag een deskundig advies, afgestemd op uw persoonlijke situatie. Bekijk een video over onze hooroplossing voor leerkrachten.

 

Geluidsstoplicht om geluidshinder en gehoorproblemen te voorkomen

Geluidsoverlast is storend, ongeacht de kwaliteit van uw gehoor. Met de juiste afspraken over (achtergrond)geluid en communicatie komt u in de klas al een heel eind. Gelukkig bestaan er veel verschillende mogelijkheden om geluidshinder te voorkomen. Naast akoestiek biedt ook techniek mooie oplossingen, waaronder het door ons ontwikkelde geluidsstoplicht.

 

Werpbox met microfoon, gekoppeld aan uw streamer of ringleidingsprogramma

Speciaal voor (gym)leerkrachten maken wij graag gebruik van de werpbox. Deze microfoon in een speelse, zachte kubus is uitermate geschikt wanneer u met groepen werkt waar u graag de microfoon geregeld doorgeeft of naar een leerling wil kunnen gooien. De werpbox geeft structuur, laat leerlingen of studenten na elkaar praten en is inzetbaar in verschillende situaties. Van grote tot kleine groepen, wisselend tussen personen of als vaste basis in het midden van een ruimte. Lees de ervaringen van Anke en Ineke.

Uit de praktijk

"Wat een verademing is dit zeg, ik kan mijn werk gewoon blijven doen."

Het communicatiesysteem werkt fantastisch! Wat een verademing is dat zeg, daardoor kan ik mijn werk gewoon blijven doen. Met de extra aanpassingen zoals de tennisballen onder de stoelpoten en de bureau-onderleggers geeft het zoveel meer rust voor mij. Sterker nog: externen die horen waar de tennisballen voor zijn, zeggen altijd: “Oh, dat wil ik ook wel in de klas”.

Het is heel erg fijn dat er ter plekke is meegekeken naar de klas en de opstelling in de klas. Zo heeft de instructietafel twee microfoons gekregen die ik los van elkaar kan gebruiken, maar ook aan elkaar kan koppelen. Deze microfoons gebruik ik ook bij een boekbespreking of een spreekbeurt. 

De stand alone oplossing heb ik alleen nog maar gebruikt bij de voorleeswedstrijd in de centrale hal van de school. Ook dat werkte prima. Studiedagen of andere bijeenkomsten in school vinden nu altijd in mijn lokaal plaats, zodat ik het gewoon goed kan volgen en iedereen vindt dat helemaal prima.

Zoals ik zelf na de diagnose dacht dat ik nooit meer voor de klas zou komen te staan, zo zijn er vast meerderen. Daarom deel ik graag mijn ervaring.

Helma, leerkracht basisonderwijs

"Leerlingen versta ik veel beter, waardoor ik meer tempo kan maken tijdens de les."

In september 2022 kreeg ik te maken met plotsdoofheid aan één kant. Vanaf dat moment was ik compleet doof aan de rechterkant. Mijn linkeroor functioneert erg goed. Toen ik de diagnose plotsdoofheid kreeg, was ik net anderhalve week op een nieuwe school gestart. Ik stond vier dagen voor de groep en ben nog vier maanden aan het werk gebleven. Wat kostten de dagen me veel energie! Op dat moment had ik nog geen enkele ondersteuning betreffende het gehoor. Waar geluid vandaan kwam, daar had ik geen weet meer van.

Mijn gehoorcoach (echt aan te raden) gaf me het advies om naar een audiologisch centrum te gaan, ook bespraken we het re-integreren. Tijdens het ziek zijn ben ik bij de audicien geweest en heb ik langere tijd een crosstoestel met hoortoestel geprobeerd. Tijdens mijn re-integratie (op een andere school) heb ik ook een BAHA of BCD (Bone Ankered Hearing Aid of Bone Conduction Device) via het audiologisch centrum getest. Deze apparaten kon ik op zo heel goed vergelijken.

Vanaf het moment van uitval had ik contact met de bedrijfsarts. Ook hij wist nog niet veel van plotsdoofheid. Hij stond open voor informatie die ik kreeg van mijn gehoorcoach en via Hooridee. Bij de gesprekken met mijn werkgever kwam ik samen met mijn gehoorcoach beslagen ten ijs, bijvoorbeeld met de richtlijn ‘Gehoorverlies op de werkvloer’ van Wendelina Timmerman (Hooridee).

Ik wilde verder in het onderwijs en daarbij had ik zeker ondersteuning nodig, op wat voor manier dan ook. Via een lijstje heb ik de voors en tegens van het crosstoestel en de BCD op een rijtje gezet. De keuze viel op de BCD. Er wachtte me een operatie, want voor een BCD moet een schroef in het hoofd worden geplaatst. Die werd op 1 juni 2023 geplaatst (aan de kant van het gehoorverlies). Het hele proces verliep bij mij snel, kreeg ik van alle kanten te horen 😉. De drive om verder te komen, weer een eigen groep te mogen draaien was en is erg groot.

Na de zomervakantie startte ik met een BCD als ondersteuning, wederom op een nieuwe school in een eigen groep voor vier dagen. Het richtinghoren was beter (niet zoals bij een horende), ik verstond leerlingen beter, maar stelde ook nog vaak ‘Wat zeg je?’ aan leerlingen. Ik begreep de leerlingen niet altijd omdat ik ze niet goed verstond, waardoor misverstanden ontstonden. Ik moest er regelmatig naar toe lopen. Het tempo gaat daardoor uit de les, het energielek was nog steeds groot en de avonden thuis erg kort omdat mijn bed op tijd riep. Kortom: de BCD was niet afdoende. Er werden maatregelen genomen om verstorende geluiden te verminderen. Dat hielp wel, maar niet genoeg.

Via mijn gehoorcoach kwam ik bij PlanPlan terecht. Tijdens de intake werd me al snel duidelijk wat zij konden bieden. Ik mocht een proefopstelling uitproberen. Ik heb gewerkt met alle microfoons aan, zodat ik de hele groep kon verstaan. Ik hoorde de kinderen écht veel beter! Ook konden zij op elkaar reageren, want ik wist weer waar het vandaan kwam. Daarnaast heb ik met de middelen gefocust op een deel van de klas, ook toen hoorde ik de kinderen goed. Ik hoefde geen inspanning te leveren om hen te verstaan. Ook heb ik de werpbox uitgeprobeerd. Die kan ik bijv. gebruiken tijdens individuele instructies, dan hoef ik ook geen moeite te doen om het kind te verstaan en heb ik minder last van ruis in de omgeving. Ik hoef er niet naartoe te lopen of te buigen. De werpbox heeft ook bij een kind op tafel gelegen, terwijl dat kind aan het voorlezen was. Waar ik ook stond in het klaslokaal, ik kon het kind verstaan en hoefde wederom geen moeite te doen. Ik vond het fantastisch!

De dag na de proef kon ik het verschil heel goed merken. De kinderen gaven me terug dat ik tijdens de proef misschien maar één keer had gevraagd: ‘Wat zeg je?’. Het was hen opgevallen hoeveel voordeel ik had bij de apparatuur. Ik miste die apparatuur direct.

Inmiddels is de apparatuur van PlanPlan gekoppeld met mijn BCD. De BCD stuurt de informatie rechtstreeks via botgeleiding naar mijn goede oor. Zo hoor ik heel goed. Ook vangt de BCD zelf geluid op. Het grote voordeel van de BCD is voor mij dat ik niets in mijn goede oor heb. Bij een crosstoestel zit er immers altijd in mijn goede oor een hoortoestel.

Sinds vier weken maak ik gebruik van de definitieve opstelling in het lokaal. De leerlingen versta ik veel beter, waardoor ik meer tempo kan maken tijdens de les. Ik hoef me minder te focussen op het luisteren, hoef minder inspanning te doen. Ook tijdens besprekingen met collega’s en/of externen gebruiken we mijn lokaal, zodat ik gebruik kan maken van de apparatuur waardoor de besprekingen me minder energie kosten omdat ik het goed kan horen.

Mijn energielevel is hoger, al moet ik wel waakzaam blijven. Ik kan zeker merken dat ik veel voordeel heb bij het gebruik van de apparatuur. Dat is mij na deze korte periode (terwijl ik ook moest wennen aan het gebruik ervan) zeker duidelijk. Hoe geweldig is het, wat er allemaal mogelijk is op dit gebied! ’s Ochtends bij het klaarzetten van de apparatuur (dat is echt de moeite niet), vind ik het nog wel confronterend. Ik weet van mezelf dat dat gevoel minder zal worden en die gevoelens wegen zeker niet op tegen de voordelen die de apparatuur biedt. Heb je gehoorverlies, vraag en kijk naar de mogelijkheden, die zijn legio! Ik ben er zo blij mee!

Nynke, leerkracht basisonderwijs

"Ik zou mij binnen nu en tien jaar moeten omscholen, aangezien het onderwijs voor mij onmogelijk zou zijn"

Als docent (op een middelbare school) houd ik ontzettend van de interactie met de leerlingen. Helaas door mijn gehooraandoening hoorde ik ze steeds slechter en dat was frustrerend en vermoeiend. De achtergrondgeluiden, die ik te goed hoor, kwamen boven de stemmen van de leerlingen uit. Een pen die viel, een leerling die iets zocht in zijn etui, geluiden van buitenaf…, dit was allemaal al te veel en zelfs met een kleine groep serieuze en rustige leerlingen had ik soms grote moeilijkheden om ze te verstaan. Dat was uiteraard erg vermoeiend en als ik thuis kwam van mijn werkdag had ik bijna geen energie meer voor mijn gezin.

Ik heb eerst stappen ondernomen om het best mogelijke gehoorapparaat uit te proberen dat er op de markt te vinden was. Deze ervaring was vreselijk. Ik hoorde alle hoge stemmen als schelle, robotachtige krijsen. Het geluid van mijn haren op mijn schouders, van mijn stappen of van mijn kleren die tegen elkaar wrijven weerhielden mij er ook van om de leerlingen te verstaan.

Ik ben daarna naar een audioloog gegaan. Hij zei dat in mijn geval gehoorapparaten nutteloos waren en dat ik me helaas binnen nu en tien jaar zou moeten omscholen naar een andere sector, aangezien het onderwijs voor mij onmogelijk zou worden. In afwachting op dit fatale moment raadde hij me aan om stappen te zetten om een aangepast lokaal te krijgen en om werkomstandigheden te creëren die het toe zouden staan om achtergrondgeluiden zo maximaal mogelijk tot een minimum te krijgen (geluidspanelen, vloerbedekking, gordijnen enz.).

Om de best mogelijke omstandigheden te creëren, heeft mijn school een beroep gedaan op PlanPlan, die adviezen geeft voor oplossingen op de werkplek. Ik heb de adviseurs van dit bureau ontmoet en ik was in tranen toen ze mij de hoop gaven dat ik misschien langer door zou kunnen werken in het onderwijs. Zij stelden mij voor om een systeem te proberen van microfoons die door het klaslokaal opgesteld worden en het mogelijk zouden maken om mijn leerlingen beter te begrijpen. Dit systeem werkt het best als ook de aanpassingen worden gemaakt om de achtergrondgeluiden zo veel mogelijk te reduceren (vloerbedekking, geluidspanelen, rustiger lokaal, gordijnen…).

Guido Goedhart is op mijn school gekomen en heeft mij dit systeem laten proberen. Direct bij de eerste keer had ik het idee dat ik een slechtziende was bij wie men een bril op zet! Ik hoorde goed! Het heeft me ook doen beseffen hoezeer ik onbewust, gedurende al die jaren, strategieën heb ontwikkeld om mijn gehoorproblemen te compenseren. Ik ben ook beter gaan begrijpen waarom ik zo vermoeid was.

Het gehoorsysteem is erg eenvoudig in gebruik. Voordat ik een leerling een vraag stel, kan ik de dichtstbijzijnde microfoon bij deze leerling aanzetten en ik kon hem horen alsof hij naast mij staat, zonder dat het geluid van een andere leerling tussenbeide komt of stoort. Werkelijk geweldig.

Ik werk nu al een paar jaar met het geluidsysteem van PlanPlan en ik ben er erg blij mee. Ik ben veel minder moe en ik heb nu het vertrouwen dat ik veel langer (hopelijk tot en met mijn pensioen) mijn droombaan zal kunnen blijven beoefenen. Ik kan met alle eerlijkheid zeggen dat PlanPlan mij heeft gered en ik gun alle andere slechthorende docenten de kans om in contact met ze te komen. Ze hebben mij ook in alle stappen met de verzekering en met de aanvraag voor de andere aanpassingen voor mijn lokaal gesteund en geholpen. Ik ben ze erg dankbaar voor alles wat ze voor mij hebben gedaan.

Anne, docent Frans

"Een minder afstandelijke houding naar leerlingen toe hebben is van grote pedagogische waarde"

Vanaf begin dit schooljaar geef ik les in een vast lokaal, waarin aan het plafond microfoons zijn geplaatst. Daar ben ik ontzettend blij mee. Hiervoor had ik alleen mijn gehoorapparaten zonder enige aanpassing in het lokaal. Dat maakte het verstaan van leerlingen, zeker achterin ondoenlijk. Hoe harder ik de apparaten zette, het maakte feitelijk niets uit. Ze begonnen dan ‘blikkerig’ te klinken en met een beetje rumoer was het werkelijk geen optie. Vooral het niet kunnen filteren naar leerlingen brak mij op.

Het betekende vaak vragen om herhaling, onzekere gevoelens bij mij als docent en vaak doodvermoeid zijn na de lessen. Niet de lessen kunnen geven die je wilt, onnodige vertragingen en in zijn algemeenheid geen bevredigend gevoel. Zelfs een ongemakkelijk gevoel. Niet goed kunnen verstaan zorgt nu eenmaal voor de nodige twijfel aan jezelf. Al met al was de luisterinspanning veel te groot.

De oplossing via de Phonak Tablemics bracht geen verandering in deze situatie. Het bereik hiervoor is simpelweg te klein voor een klas met meer dan 20 leerlingen en dat is nu eenmaal de praktijk. Wederom was het niet mogelijk leerlingen achterin goed te verstaan.

De werkelijke oplossing kwam via PlanPlan en het plaatsen van kleine richtmicrofoontjes aan het plafond. Op die manier was ik in staat via een afstandsbediening leerlingen in elke hoek van het lokaal te verstaan. Ik kan vooraan blijven staan en leerlingen vragen antwoord te geven zonder naar voren hoeven te lopen, vragen om herhaling, enz. Als docent betekent dit heel veel. Mijn lessen konden eindelijk weer worden ingericht zoals ik dat wil. Daarnaast was de afname van vermoeidheid al heel snel voelbaar.

Als docent geschiedenis vraag ik veel aan leerlingen tijdens de uitleg. Zonder interactie leren ze simpelweg te weinig. Ook als mens naar de leerlingen toe doet het mij veel. De leerlingen kunnen verstaan, doorvragen waar nodig en een minder afstandelijke houding naar de leerlingen toe hebben is van grote pedagogische waarde. Daarnaast kan ik nu ook makkelijker met volwassenen communiceren in mijn lokaal tijdens teamvergaderingen. Ook daar ben ik nu, met behulp van de microfoontjes, een stuk zelfverzekerder. Wat een geweldige techniek.

Marnix, docent geschiedenis

“Meneer, wat …..?”, de rest van de vraag verdwijnt voor mij in de mist

“Meneer, wat …..?”, de rest van de vraag verdwijnt voor mij in de mist. Als geoefend slechthorende heb ik al een paar flinke stappen richting de achterste rij in het lokaal gezet, waar de vragenstelster zit. “Sorry, ik verstond je niet goed, Emma, kun je de vraag nog eens herhalen?” “Wat bedoel ……..?”, ook deze keer komt de vraag niet over. “Ja, nogmaals sorry, je weet dat ik hartstikke doof ben.” Emma zucht diep. Ik ook. Gelukkig herhaalt de buurvrouw van Emma met een heldere stem de vraag voor mij.

Het is maar één van de vele complexe hoorsituaties waar ik sinds mijn gehoorverlies op mijn werk tegen aan ben gelopen. En niet alleen slecht verstaanbare vragen zijn het probleem. Lastig of niet te volgen vergaderingen, opmerkingen in de docentenkamer die mijn brein niet bereiken, vooral niet te interactief lesgeven maar gericht beurten geven aan een leerling met een heldere stem, zo maar een aantal consequenties van slechthorendheid.

Op een dag in het voorjaar zit ik voor een vriendelijke mevrouw bij de audicien die mij na een aantal pieptestjes een gehoorapparaat uit categorie 5 verkoopt. Ik ga de vogeltjes weer horen fluiten volgens de begeleidende folders. Toch valt het allemaal wel een beetje tegen. Ik mis nog steeds te veel in de communicatie met de wereld om mij heen. En zeker ook op mijn werk. Tijdens een gesprek met mijn teamleidster op school komt zij met het voorstel om Adviesbureau PlanPlan in te schakelen. Zelf had ik ook al eens op internet over dit bedrijf gelezen. Voortvarend neemt zij contact op en zo begint de trein te lopen.

Andrea komt op school en voert met mij een prettig en duidelijk intake gesprek, waarin de vraag naar het verbeteren van mijn gehoor in de schoolsituatie centraal staat. Ze verwijst mij door naar een audiologisch centrum voor verder onderzoek door een professionele audioloog. Niet lang daarna ligt er een verslag van Andrea met aanbevelingen bij de teamleidster en mij op de mat. Een vast lokaal, vloerbedekking op de grond en een communicatiesysteem aan het plafond. Dit zijn in hoofdlijnen de conclusies. School werkt gelijk mee. De stoffeerder komt langs en Guido komt een dag testen om vervolgens, een aantal weken later, het communicatiesysteem aan te leggen.

Inmiddels hangen er elf kleine witte microfoontjes in het lokaal, die via een ringleiding rechtstreeks zijn aangesloten op mijn hoorapparaten. Bovendien hangt voor in het lokaal een buis, een zogenaamd geluidstoplicht, aan het plafond die in kleur het aantal geproduceerde decibelletjes in het lokaal weergeeft. Natuurlijk waren de leerlingen in het begin razend nieuwsgierig. “Hoe werkt het meneer?” Ik leg uit. “Je mag de microfoontjes zeker niet aanraken, ze zijn vast duur?” “Heel scherp”, antwoord ik. Maar het hoogtepunt is toch even samen zo hard schreeuwen dat het geluidstoplicht donkerrood wordt. De leerlingen zijn er ondertussen helemaal aan gewend. Ik ook.

Het is nu weer voorjaar en mijn situatie is echt veranderd. De vloerbedekking zorgt voor een betere akoestiek en meer rust in het lokaal. Daarnaast biedt het communicatiesysteem mij de mogelijkheid om iedereen weer te verstaan. En de door de audioloog beter afgestelde hoorapparaten versterken mijn gehoor, niet alleen in maar ook buiten het lokaal.

Als bijna zestiger maakte ik mij zorgen over mijn toekomst als docent geschiedenis. Maar het zelfvertrouwen in mijn werk is weer terug. Laat Emma nu nog maar weer eens een vraag stellen!

Harry, docent geschiedenis

"De microfoons in mijn lokaal zorgen ervoor dat ik de leerlingen kan horen"

Twee jaar geleden ben ik uitgevallen nadat ik, zes jaar na mijn plotselinge doofheid en lesgeven, compleet vermoeid was. Ik dacht nooit meer mijn mooie vak als docente Engels te kunnen geven aan klassen op het VWO. Ik ben niet compleet doof, maar heb wel een dip in mijn gehoor: precies in het spraak gebied. Ook heb ik veel last van tinnitus.

Nadat ik goed begeleid ben door het audiologisch centrum in Utrecht ben ik overgestapt naar Eindhoven, waar ik woon. Via mijn bedrijfsarts ben ik bij PlanPlan terecht gekomen en zij adviseerden mij kleine microfoons op te hangen in het leslokaal. Via mijn streamer komt het geluid van de klas in mijn gehoorapparaat. Doordat ik met mijn gehoorapparaat beter de buiten wereld hoor, drukt het de tinnitus iets weg waardoor ik beter functioneer.

De microfoons in het klaslokaal zorgen ervoor dat ik de leerlingen kan horen. Het geluid komt duidelijk binnen, vooral in het begin voelde dat echt als een wonder! Inmiddels werk ik weer 0,6 fte en de afgelopen twee jaar gaat het lesgeven supergoed. De kosten zijn door mijn verzekering betaald.

Marlene, docent Engels

"I can hear the softest-spoken student in the back row!"

All teachers would agree that the ability to hear well in the classroom is essential. Even with hearing aids, understanding my pupils had slowly become more and more difficult. It’s amazing how physically exhausting it is, just trying to hear your pupils! Now imagine you’re teaching in a bilingual programme (TTO) where pupils are learning the English language, and must speak ONLY English in their lessons. Not only is it difficult to hear, it’s even more of a challenge to understand them.

The addition of accoustic panels on the walls didn’t help like I thought it would. When children in the back of the class spoke, it was as it the sound had simply been absorbed into the walls and never hit my ears in the front of the room. Then carpet was installed in my classroom. Oh, the joy of not hearing the scraping of chairs on the floor magnified in my ears!  But I still couldn’t hear the kids in the back of the classroom, not to mention the soft-spoken kids anywhere in the room.

My coping mechanism was to simply walk close to the students to hear what they had to say, and of course my well-used line, ‘Could you repeat that please?’ which resulted in lots of eye rolling. Then along came the Covid-19 crisis:  children wearing masks in the classroom and a plexi-glass barrier between us. Now I truly couldn’t hear anything!

Fortunately the school made contact with Adviesbureau PlanPlan. Andrea and Guido were very professional and extremely helpful. I now have an installation of 11 microphones hanging from the ceiling and a stop light to let students know when it is too noisy in the classroom. Because of Covid-19, I also have a table microphone for the ‘overleg tafel’ on the other side of the plexi-glass barrier. The system is wonderful! I can hear the softest-spoken student in the back row! I can hear when the students are whispering in Dutch to their classmates – a no-no in TTO.

I look forward to the day and am no longer exhausted at the end of it. (Well, maybe sometimes.. 😊)

Bekijk de reviewvideo van Gretchen »

Gretchen, English Language Teacher VO

"De hooroplossing van PlanPlan werd mijn redding voor de klas"

Mijn slechte gehoor werd een probleem. Ik werkte als docent op een VMBO locatie. Ik voelde mij geleidelijk eenzaam en onbegrepen. Ik liet steeds meer reacties op hun beloop. Vanuit mijn lessen Levensbeschouwing en Ethiek kon ik niet goed meer functioneren voor de klas. Ik kon de leerlingen niet verstaan en ik liep steeds meer naar de leerlingen toe.

Na een aantal zeer lastige jaren voor de klas kwam het moment dichtbij dat het onmogelijk zou worden om nog les te kunnen geven. Via mijn audicien kwam ik in contact met de mensen van PlanPlan. Dat werd mijn redding voor de klas.

Nadat een geluidsinstallatie in mijn klaslokaal werd gerealiseerd kon ik leerlingen weer verstaan en weer lesgeven. Ja met oortjes in, maar dat is tegenwoordig een normaal verschijnsel. Negen microfoontjes zorgden ervoor dat ik de leerlingen weer goed kon verstaan. Vergaderingen met docenten vonden zoveel mogelijk plaats in mijn lokaal. Als toevoeging kreeg ik een extra waarschuwingslampje aan het plafond dat bij instructie op groen moest staan en tijdens zelfstandig werken van de leerlingen geel mocht worden. Rood gaf aan dat er te veel decibels werden geproduceerd. De leerlingen konden dit zelf zien.

Dit werkte naar ieders tevredenheid. Eenmaal goed geïnstalleerd heb ik de mensen van PlanPlan niet meer nodig gehad voor problemen. De bediening is eenvoudig en overzichtelijk. Nu ben ik sinds kerst 2020 met pensioen en blij dat ik tot mijn pensioengerechtigde leeftijd heb kunnen doorwerken. Ik kijk terug op mijn vier laatste jaren voor de klas in volle tevredenheid, omdat ik goed kon functioneren.

Mijn werkgever heeft ervoor gezorgd dat het klaslokaal akoestisch gezien op goed niveau werd gebracht. Zachte prikborden aan de muren rondom, vloerbedekking en een geluidsisolerend plafond. Leerlingen vonden de vloerbedekking fantastisch en de microfoontjes in het plafond zeer interessant. Maar het wende snel en de leerlingen vergaten dat ik werkelijk alle gesprekjes goed kon horen. Ook als zij aan het fluisteren waren. Er ontging mij niet veel. Ook de microfoon op mijn bureau hielp mij om leerlingen te verstaan die bij mij kwamen voor extra uitleg.

Kortom, een verhaal met een happy end voor mij als docent.

Gerrit, docent vmbo

"Andrea gaf mij het gevoel dat het niet aan mij persoonlijk lag, maar aan de omstandigheden"

Ik word binnenkort 65 jaar en ben vanaf afgelopen schooljaar met pensioen. Het is mooi geweest. Dat ik zolang heb kunnen doorwerken, heb ik mede te danken aan Andrea en Guido van Adviesbureau PlanPlan.

Toen ik vijf jaar geleden problemen kreeg op mijn werkplek, werd in eerste instantie gedacht dat ik het vak van leerkracht niet meer aankon! Ikzelf wist dat dit niet klopte, dat er wat anders aan de hand was. Ik had al zo lang voor de klas gestaan en vaak met groepen gewerkt die veel energie van mij vroegen, maar aan de andere kant werkte ik met veel passie en vond ik het werken met kinderen nog steeds erg leuk. Wel kostte het mij de laatste jaren steeds meer energie. Ik wist dat dit te maken had met mijn gehoorprobleem. Ik draag al vanaf mijn vijftigste hoortoestellen en ik weet dat het dragen van hoortoestellen en lesgeven aan jonge kinderen geen ideale combinatie is.

Tijdens een gesprek met mijn toenmalige directeur kwam de suggestie om toch eens verder te kijken. Misschien had het toch meer met mijn gehoor te maken dan ik zelf dacht? Ik was inmiddels ontheven van groepsactiviteiten en verrichtte andere taken voor school. Zo hield ik mij o.a. bezig met de keuze voor een nieuwe taalmethode. Mijn directeur stelde voor om contact op te nemen met PlanPlan. “Zij zijn gespecialiseerd in werkplekaanpassingen.” Ik wist niet goed wat ik mij hierbij moest voorstellen en liet het maar op me afkomen.

In het eerste gesprek met Andrea werd mij al snel het een en ander duidelijk. Zij stelde de juiste vragen en gaf mij het gevoel dat het niet aan mij persoonlijk lag, maar meer te maken had met de omstandigheden. Ik fietste met een opgelucht en blij gevoel naar huis. Eindelijk iemand die mij begreep en ervoor ging zorgen dat ik weer voor de groep kon komen te staan. Werken met een groep kinderen deed ik het liefste. Andrea maakte een zeer duidelijk verslag van dit gesprek, maar nog belangrijker voor mij was haar plan van aanpak op mijn werkplek. Mijn zorgverzekeraar IZA gaf uiteindelijk toestemming voor deze werkplekaanpassing.

Het duurde nog wel een half jaar voordat Guido op school verscheen en mijn werkplek dusdanig aanpaste, zodat ik de komende jaren weer fijn les kon geven en op deze manier hopelijk mijn pensioen wist te halen.

Waaruit bestond mijn werkplekaanpassing? In mijn lokaal werden een aantal microfoontjes aan het plafond gehangen, die ik afzonderlijk kon bedienen via een afstandsbediening, maar ook via een scherm op een tablet. Op deze wijze was het communiceren met de kinderen duidelijker en beter te verstaan. Ik heb dit als zeer prettig ervaren. Het dragen van een streamer om mijn nek en een kastje aan mijn broekriem heb ik nooit vervelend gevonden. Het systeem werkte feilloos en deed er zich een keer een probleempje voor, dan kon ik direct een beroep doen op Andrea.

Ik weet niet hoe mijn laatste werkjaren er hadden uitgezien zonder de deskundige hulp van Andrea en vooral Guido. Met name Guido heeft een heel uitgekiend systeem ontworpen, wat op de werkvloer uitstekend functioneert. Ik ben ze hier zeer erkentelijk voor. Het heeft mij veel goeds gebracht!

Bennie, leerkracht basisonderwijs

"De technische hulpmiddelen geven mij rust, waardoor mijn vermoeidheid afneemt"

Zo’n 6 jaar geleden, ik was toen 45 jaar, kreeg ik te maken met vermoeidheidsklachten. Nou is dat op zich niet zo gek wanneer je in het onderwijs werkt, maar ik kreeg dagelijks met deze klachten te maken en op een gegeven moment ga je toch op zoek naar de oorzaak hiervan. Ik had net een verhuizing achter de rug, was onlangs van baan veranderd en had te maken gehad met gezondheidsklachten. Dit was nu achter de rug, maar de vermoeidheid bleef.

In die tijd kreeg ik ook een hoortoestel aangemeten; mijn gehoor was de laatste jaren aanzienlijk achteruit gegaan. En laat dit nou één van de belangrijkste zintuigen zijn wanneer je voor de klas staat. Mijn teamleider bracht mij uiteindelijk in contact met Andrea van PlanPlan. Er volgde een intake gesprek en enige tijd later bracht Guido, de technische man van PlanPlan, mij een bezoek op school. Er werden verschillende metingen gedaan en we kwamen erachter dat mijn huidige lokaal niet optimaal was qua akoestiek.

Een leuke anekdote hierbij is dat toen Guido de metingen ging verrichten met een soort van gaspistool hij mij vroeg de leerlingen in het naastgelegen leercentrum op afstand te houden. Wat zouden de leerlingen namelijk wel niet denken wanneer zij iemand met een pistool in de weer zagen. De eerste stap was dus verhuizen naar het lokaal naast mij. Vervolgens bracht PlanPlan een adviesrapport uit met daarin aanbevelingen om de akoestiek in het lokaal te verbeteren.

De kieren met de aangrenzende lokalen werden gedicht en er werd een “borstel” onder de deur bevestigd. Tevens werd geadviseerd om de vloer van een speciale vloerbedekking te voorzien. Deze aanpassingen heb ik eerst enige tijd leren ervaren maar al snel bleek dat dit voor mij niet afdoende was. PlanPlan adviseerde om het lokaal te voorzien van microfoontjes die her en der in het lokaal worden opgehangen. Via een afstandsbediening kan ik deze dan tijdens de les bedienen. Dit vergt wel enige oefening maar al doende leert men. Ook het stoplicht werd bij mij geplaatst; de leerlingen volgen de kleuren meteen al goed op.

Ik had graag al wat meer ervaringen met deze technische hulpmiddelen willen delen ware het niet dat het Coronavirus plots de kop opstak. Al met al kan ik al wel stellen dat de technische hulpmiddelen mij meer rust geven en ik langzaam maar zeker ook merk dat de vermoeidheid afneemt. Zonder dit alles zou het voor mij gewoonweg niet mogelijk zijn om mijn baan als docent in het voortgezet onderwijs in de toekomst voort te zetten.

Gijs, docent Engels

"Ik kan kinderen waar ik eerder voornamelijk spraak bij zag weer verstaan én horen"

Door het Audiologisch Centrum ben ik gewezen op Adviesbureau PlanPlan voor een werkplekaanpassing, omdat het mij na een probeersessie met soloapparatuur niet lukte om tijdens mijn werk beter te horen middels deze hooraanpassingen. Ik ben kleuterleerkracht en werk drie dagen per week. Sinds 2004 draag ik hoortoestellen.

Allereerst kwam Andrea op mijn werkplek observeren en samen zetten we de knelpunten op een rij. In tweede instantie kwam Guido voor akoestische metingen en het uitproberen van apparatuur met gerichte microfoontjes. Tijdens de proef ervoer ik dat ik in de kring leerlingen met een zachte stem echt veel duidelijker kon verstaan. Door het kunnen richten van een microfoon naar het kind en de andere microfoons tijdelijk uit te schakelen lukte het om kinderen waarbij ik eigenlijk voornamelijk spraak afzie, ook te verstaan en hun verhaal te horen.

Ik vond het bedienen van de apparatuur vrij makkelijk te doen. Door de afstandsbediening gaat de bediening vloeiend. Heel fijn! Dit leidt mij dan ook niet af met wat ik met de kinderen wil bespreken/vertellen/doen. De kring is in eerste instantie mijn grootste struikelblok van niet of foutief verstaan. Maar ook als ik bij kinderen langs ga op hun speelplek kan ik middels de microfoon de kinderen nu beter verstaan en wordt het geluid van gebruikte materialen zachter. Dit hielp ook bij het begeleiden van kinderen in een groepje aan tafel.

In het begin heb ik het vooral toegepast in de kring en de kinderen weten inmiddels dat de microfoontjes verboden toegang zijn en ze doen er ook heel voorzichtig mee. Het lukt me goed om ze zo op te stellen dat ik de zacht pratende guppy’s beter kan verstaan, dus dat is fijn. Ik zoek soms nog even naar de juiste ‘sterkte’ in versterken, maar dat lukt me prima. Ik heb ludieke ervaringen opgedaan, zoals de apparatuur klaarzetten ’s morgens, nog even in de grote gang koffie drinken en dan kinderen kunnen verstaan die voor het raam bij de klas staan te praten (wanneer het raam open staat).

Kortom, mijn ervaringsradius wordt groter, ik ervaar profijt van de apparatuur en vooralsnog werkt alles volgens het boekje. Ik voel mij competent en een stuk fitter momenteel! Joepie! Ook de aanvraag voor de vergoeding verliep soepel en inmiddels maak ik al mijn dagen heerlijk gebruik van het systeem. Ik ben er heel blij mee! Nogmaals dank jullie wel voor de ondersteuning hierin!

Karin, kleuterleerkracht

"Het communicatiesysteem helpt mij om op een ontspannen manier les te geven"

Mijn naam is Neely de Ronde. Ik ben werkzaam als docent geschiedenis in het voortgezet onderwijs. Helaas ben ik enkele jaren geleden doof geraakt aan mijn linkeroor. Door mijn partiële doofheid had ik erg veel last van bijgeluiden. Het geluid van een vuilniswagen die in de straat de bakken aan het legen was, zorgde ervoor dat ik in mijn lokaal de opmerkingen van mijn leerlingen niet goed kon horen. Ook had ik er moeite mee om de bijdrage van leerlingen die achter in de klas zitten goed te horen. Een ander probleem was dat ik niet goed kon onderscheiden waar geluid vandaan kwam, als iemand wat zei. Kwam het nu van links of van rechts? Mijn cross-overgehoorapparaat was niet voldoende om deze problemen het hoofd te bieden.

Adviesbureau PlanPlan heeft voor mij een communicatiesysteem aangebracht in mijn lokaal, waardoor mijn gehoorhandicap mij niet meer in de weg staat om les te geven. Het systeem bestaat uit een 9-tal microfoontjes die verspreid in mijn lokaal vanuit het plafond naar beneden hangen en een 10de draadloze microfoon. De microfoontjes zijn verbonden met een processor en met een ontvanger die ik kan koppelen aan mijn gehoorapparaat.  Met een bedieningsschermpje kan ik de microfoontjes bedienen. Daarbij heb ik tal van mogelijkheden, waarvan ik er twee noem. Als de les docentcentraal verloopt, zet ik de microfoon aan bij de leerling die een bijdrage wil leveren. Ik hoor zijn/haar stem dan bijzonder helder en duidelijk. Bij groepswerk zet ik de microfoontjes uit, behalve de draadloze microfoon. Ik loop rond door het lokaal om te horen hoe het groepswerk gaat. Bij de groep waar ik langs kom, plaats ik de draadloze microfoon en ik praat met de leerlingen over hun vorderingen. Het mooie is dat ik het geroezemoes van de andere groepen amper hoor en de gesprekken van deze specifieke groep helder kan verstaan.

Het communicatiesysteem helpt mij bijzonder goed om op een ontspannen manier les te geven. Aanvankelijk was de bediening van het scherm wel een complicerende handeling. Maar ondertussen ben ik er zo aan gewend dat het eigenlijk vanzelf gaat. Wel kom ik aan het begin van de dag iets eerder op school om het op te starten. Heel af en toe vindt er een storing plaats, waardoor ik mijn schermpje niet goed opgestart krijg. Gelukkig zijn de mensen van PlanPlan altijd bijzonder welwillend om me te helpen.

Kortom: ik ben ongelooflijk blij met dit communicatiesysteem in mijn lokaal. De service van PlanPlan is goed en het systeem heeft allerlei toepassingsmogelijkheden.

Neely, docent geschiedenis

"Voor mijn type leerling is het een enorm mooi voorbeeld hoe je met een handicap of beperking toch kunt doen wat je het liefst doet"

Natuurlijk Guido en Andrea wil ik wel iets vertellen over mijn ervaringen met jullie werk, want ik denk dat ik anders toch wel helemaal afgekeurd voor mijn leuke beroep was geweest!

Met een slechthorende familie, aan mijn vaders kant, wist ik natuurlijk best dat mijn broer en ik niet goed hoorden, al was dat tot ongeveer mijn 28ste jaar geen reden voor een hoortoestel.

Wel was ik handig met aflezen, mijn broer en ik deden wedstrijdjes bij de tv wie het meest verstond met onhoorbaar geluid voor ons, met mijn moeder als scheidsrechter.

Ik wilde graag lesgeven en ben daar begin jaren ’70 in terechtgekomen met de nodige mazzel: een niet al te oplettende keuringsarts. Ik kwam terecht in het voortgezet speciaal onderwijs, dat heet tegenwoordig praktijkschool. Een kolfje naar mijn hand: vanaf het begin van dit type onderwijs ben ik docent algemene technieken, thans de textiel-mode kant, arbeidstraining en mentor.

Na jarenlang fulltime gewerkt te hebben raakte ik afgebrand. Ik werd voor 40%afgekeurd, maar moest wel een nieuwe manier vinden om het vol te houden. Ik vind het nu eenmaal ontzettend leuk om met pubers van heel verschillende achtergronden uit allerlei landen, met de nodige problemen te werken aan hun toekomst.

In 1991 waren er al een paar aanpassingen in mijn lokaal gemaakt: absorberende panelen en een laag extra op de galmende keiharde oude vloer. In 2006 kwam PlanPlan in beeld na een tip van Agaath van het audiologisch centrum van de VU. Guido kwam met een heel plan: dubbele ramen en airco om van de herrie van buiten af te komen, communicatiesysteem met 8 microfoons op strategische plaatsen, een hogere tafel voor mij en nog wat kleine oplossingen.

Ik was best sceptisch, ik vond het weer zo’n gedoe allemaal, we zaten met school in een moeilijke periode en ik wilde geen aandacht voor mijn privé-oren-sores. Het lijkt achteraf wel of Guido dat begreep, hij ging onstuitbaar door met zijn plannen en probeerdagen!

Ik had ook zo mijn bedenkingen bij al die microfoons die aan het plafond zouden hangen, zouden die niet gejat of gemold worden? De mooie Sennheiser van tafel misbruikt? De voor mijn jongens ongetwijfeld interessante apparatuur her en der? Dat kastje om mijn nek, die opladers… Guido bleef opgewekt en wist, dit komt goed! Ik moet het toegeven: het is goed gekomen!

De jongens vinden het interessant en proberen wel eens uit hoe dat nou zit met die apparaten:’ het lijkt hier de CIA wel!’ Ik roep dan: aha zelfs als ik op de WC zit weet ik nog wat jullie hier aan het doen zijn.

De meiden spelen nogal eens interviewtje met de (tafel)microfoon; daar zijn al heel wat confronterende vragen gesteld! Dat is inmiddels een beproefde methode bij lastige gesprekken; wil je de microfoon?

De opstelling in het lokaal is totaal gewijzigd, de apparatuur werkt en ik ben eraan gewend geraakt. Ze wachten nu aan het begin van de les met de tekst: ‘juf uw kastje eerst’! Bij het branden van de lampjes: ‘ja we kunnen’. Bij liefdesperikelen die achterin besproken worden knijp ik een oogje dicht en schakel de betreffende microfoon even demonstratief uit, ‘niet alles hoef ik te horen dames’.

Voor mijn type leerling is het trouwens een enorm mooi voorbeeld hoe je met een handicap of beperking of iets ander speciaals toch kunt doen wat je het liefst doet!

Mensen van PlanPlan dank voor jullie volharding en enthousiasme!

Karin, docent praktijkschool

"Zo gauw als je mijn lokaal binnen stapt, voel je rust"

En toen was er tinnitus! Met alle gevolgen van dien. Hoe kan ik met tinnitus, lesgeven aan 25 kleuters die de hele dag geluid/lawaai produceren? Helaas moet ik tijdelijk stoppen met lesgeven. Mijn bedrijfsarts geeft aan dat ik mogelijk niet meer terug kan naar het basisonderwijs.

Een arbeidscoach wordt ingeschakeld en zij brengt mij in contact met het Adviesbureau PlanPlan.

Er volgt een intakegesprek. Zij geven tips, hoe je op een simpele manier het geluid kunt terugbrengen en er worden metingen verricht naar de akoestiek in mijn lokaal en de gymzaal. Hieruit blijkt dat de nagalm veel te hoog is. Mijn plafond wordt vervangen door speciaal materiaal. Dit zorgt ervoor dat de geluiden worden gedempt. Zo gauw als je mijn lokaal binnen stapt, voel je rust.

Ook krijg ik een stoplicht in de klas, waardoor de leerlingen medeverantwoordelijk worden gemaakt voor het geluid in de klas. De leerlingen letten op en geven aan wanneer het oranje- of roodgekleurd is, ze gaan automatisch zachter praten. Het bureau zorgt ervoor dat er een aanvraag naar het UWV gaat voor akoestische aanpassingen. UWV gaat akkoord en de kosten worden voor een groot deel vergoed.

Dankzij dit geweldige plafond en het stoplicht in mijn lokaal, kan ik toch mijn werkzaamheden blijven uitvoeren in het onderwijs. Eigenlijk zou iedereen in het onderwijs zo’n plafond moeten hebben. Je creëert rust voor leerlingen en leerkrachten.

Een zeer tevreden leerkracht

"Sinds lange tijd kan ik de leerlingen weer goed verstaan"

Je merkt op een zekere dag dat je gehoor afneemt. Je twijfelt nog. Het zal wel een verkoudheid zijn of iets dergelijks. Na een bezoek aan het Audiologisch Centrum kun je er niet meer om heen. Het gehoor is blijvend beschadigd. Dan begint de zoektocht naar oplossingen. Een aantal keren is mij een jobcoach aangeboden. Maar dat is niet wat ik zoek. Uiteindelijk kom ik terecht bij Adviesbureau PlanPlan. Het traject wordt mij uit de doeken gedaan en de bijkomende kosten worden besproken. De intake vindt nog plaats voor de zomervakantie. De proefopstelling, met een arbeidsspecialist van het UWV, vindt plaats na de zomervakantie. Deze proefopstelling maakt mij meteen enthousiast. Sinds lange tijd kan ik de leerlingen weer goed verstaan. Ik hoor weer de fluisterende gesprekjes. Ik kan reageren op de storende geluiden. Kortom, het lijkt mij een ideale oplossing.

Binnen enkele weken ontvang ik de goedkeuring. De dagen van opbouw herinner ik me als dagen van veel kabeltjes en veel instructies. Dan ermee aan de slag. Vertellen aan leerlingen wat de microfoontjes en de ontvanger allemaal kunnen. Vertellen dat ik ze op de gang kan horen en dat ik de led-indicatoren uit kan zetten. Dan zijn de leerlingen aan zet. De installatie wordt uitgeprobeerd. Ik naar de gang en ik moet vertellen wat de leerlingen in het lokaal zeggen. Samen even het lawaaistoplicht op rood zien te krijgen. Een ideaal apparaat, omdat je als slechthorende geen referentiekader hebt, wanneer lawaai storend is.

Inmiddels werk ik er alweer jaren mee. De microfoontjes gaan allemaal aan bij een klassikale les. Als de leerlingen individueel werken, kunnen de microfoontjes apart aangezet worden. De leerlingen vinden de microfoontjes de normaalste zaak van de wereld. Na de zomervakantie moet je aan “nieuwe” klassen de werking uitleggen. Maar ook deze klassen zijn binnen de kortste keren aan de apparatuur gewend. Natuurlijk wordt het nooit je eigen gehoor. Je hoort de bladzijden omslaan en je hoort soms de pennen over het papier gaan. Dan is de uitknop misschien wel de mooiste knop die op het bedieningspaneel zit. Maar deze nadelen wegen niet op tegen de voordelen. Zonder deze apparatuur zat ik achter de geraniums. Nu kan ik het werk dat ik leuk vind, uit blijven voeren.

Kortom: Adviesbureau PlanPlan heeft voor het Carmelcollege Emmen in het algemeen en voor mij in het bijzonder fantastisch werk verricht.

Jan, leerkracht economie

"Het protest van 'ik heb niets gezegd' telt niet meer"

In juni 2011 werd ik geconfronteerd met een handicap. Ik was doof aan mijn rechteroor. Dit is veroorzaakt door een brughoektumor. Deze had mijn gehoorzenuw beschadigd. Een gehoorapparaat was in mijn geval nutteloos, omdat de signalen niet worden doorgegeven. In het schooljaar 2011-2012 werd het lesgeven erg zwaar door deze handicap, want ik wist nooit waar het geluid vandaan kwam en, bij een grote klas, verstond ik de leerlingen achterin de klas niet. Dit was heel vermoeiend en aan het einde van iedere werkdag was ik dan ook geheel uitgeput. Ik heb het dat jaar volgehouden maar ik besefte wel dat ik dit niet tot mijn 66ste zou volhouden, het was gewoon te zwaar. Ik ben toen gaan zoeken naar oplossingen. Via een stagiaire met gehoorproblemen, kwam ik in contact met het adviesbureau PlanPlan.

PlanPlan kwam met het voorstel om een aantal microfoontjes aan het plafond te hangen. Ik kreeg een koptelefoon op en een laptop op mijn bureau. Op de laptop kon ik zien uit welke microfoon het geluid kwam. Dat geluid kreeg ik dan doorgegeven in mijn linkeroor. Dit was een proefopstelling. Ik was meteen enthousiast. Ik wilde graag deze apparatuur in het schooljaar 2012-2013.

De apparatuur is in september 2012 geplaatst. In het begin was het natuurlijk wel wennen en ik moest handigheid krijgen in het bedienen van de knopjes, want er zijn veel mogelijkheden. Je kunt alle microfoons ingeschakeld hebben, maar je kunt ook een aantal tijdelijk uitzetten. Je kunt ze ook op een na, allemaal uitzetten. Dit is handig als het wat rumoerig is in de klas en je bent in gesprek met een leerling.

Na twee weken ging alles probleemloos. Ik ben er helemaal aan gewend en het scheelt echt heel veel qua vermoeidheid aan het einde van de lessen.

Wat betreft de reactie van de leerlingen: die keken de eerste dag wel een beetje raar op maar zij weten inmiddels ook niet beter. Ook voor hen is het op deze manier prettiger dan een docente die steeds maar weer vraagt om te herhalen wat zij gezegd hebben omdat zij het niet verstaan heeft. In een wat lawaaierige klas moest ik heel veel heen en weer lopen om met de verschillende leerlingen te kunnen praten. Ik moest dan heel dicht bij ze komen staan en mijn linkeroor ongeveer naast hun mond houden om ze te verstaan. Dit was voor hen ook niet altijd even prettig. Wat ook handig is, is dat ik nu de juiste persoon kan aanspreken op hun geklets. Het protest van “ik heb niets gezegd” telt niet meer. Ik zie op mijn laptop uit welke microfoon het geluid komt.

Al met al, deze apparatuur is voor mij een zegening en ik denk dan ook dat ik het hiermee wel tot mijn 66ste kan volhouden.

Kitty, docent Frans

Heeft u naar aanleiding van bovenstaande informatie vragen of komt u graag met ons in contact om de mogelijkheden voor een hooroplossing op maat te realiseren? Neem dan gerust contact met ons op, wij helpen u graag op weg!

Downloads

Meer informatie over onze oplossing vindt u terug in onderstaande downloads: